عملیات اجرایی ساختمان باید منحصرا توسط مهندس مجری ساختمان که دارای صلاحیت اجرای ساختمان هستند انجام شود. مجری نماینده فنی کارفرما در اجرای ساختمان بوده و پاسخگوی تمامی مراحل اجرای کار به ناظر یا ناظران و دیگر مراجع کنترل کننده می باشد.کلیه عملیات اجرایی ساختمان باید توسط اشخاص حقیقی و یا شرکتهای حقوقی به عنوان مجری طبق دستورالعمل های وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی ساختمان انجام گیرد.

مجری ساختمان مسئولیت کنترل صحت انجام کلیه عملیات اجرای ساختمان را برعهده دارد و در اجرای این عملیات باید مقررات ملی ساختمان، ضوابط و مقررات شهرسازی و نقشه های مصوب مرجع صدور پروانه را رعایت نمایند. هم چنین مجری باید برنامه زمان بندی کارهای اجرایی را به اطلاع ناظر رسانده و کلیه عملیات های اجرایی خصوصا قسمت هایی از ساختمان که پوشیده خواهد شد را با هماهنگی ناظر اجرا کرده و شرایط نظارت برای ناظر یا ناظرین ساختمان را فراهم آورد.

وظایف مهندس مجری ساختمان
همان طورکه اشاره شد اجرای ساختمان بر اساس آیین نامه، مقررات ملی و دستور العمل های شهرداری بر عهده مجری بوده و پاسخگویی در تمامی مراحل اجرای کار بر عهده ایشان خواهد بود. در ابتدای پروژه لازم است تا مجری ساختمان به بررسی دقیق نقشه ها بپردازد و در صورت رویت اشکال یا ایراد در آن ، نظرات پیشنهادی خود را برای اصلاح به طراح و محاسب به صورت کتبی اعلام نماید. هم چنین در حین اجرای پروژه چنانچه مهندس مجری تغییر در برنامه تفضیلی پروژه را ضروری تشخیص دهد، قبل از موعد انجام کار مراتب را با ذکر دلیل و به صورت کتبی به کارفرما اطلاع دهد. لازم به ذکر است که اعمال هرگونه تغییرات مستلزم کسب مجوز از ناظر ساختمان می باشد.

همچنین مجری پروژه موظف است از مهندسان رشته های دیگر ساختمان، کاردان های فنی، معماران تجربی، کارگران و استاد کاران و هم چنین عوامل فنی ماهر در اجرای پروژه استفاده کند، هم چنین مصالح مورد استفاده توسط مجری ساختمان باید مصالح مطابق مشخصات فنی نقشه ها باشد.

همان طور که شروع کار مجری ساختمان با استفاده از نقشه هایی است که محاسب در اختیار او گذاشته است پایان کار مجری ساختمان نیز منجر به تهیه نقشه های جزئیات (چون ساخت )به همان صورتی که اجرا شده اعم از معماری، سازه، تاسیسات و … می شود. این نقشه ها باید به تایید ناظر یا ناظران رسیده و یک نسخه از آن هم به کارفرما ارائه شود.

یکی دیگر از مسائل بسیار مهم در اجرای ساختمان ها رعایت اصول ایمنی و حفاظت اولیه در کارگاه محل پروژه و ساختمان های اطراف آن و هم چنین رعایت مسایل زیست محیطی کارگاه می باشد.

نظارت بر مجری ساختمان
پیشتر در مورد الزام به پاسخگویی مجری ساختمان به ناظر یا ناظرین سخن گفتیم. سازمان نظام مهندسی ساختمان و سایر مراجع کنترل ساختمان نیز می توانند عملکرد مجری ساختمان را بررسی نمایند و مکلفند در صورت اطلاع و مشاهده هرگونه تخلف مراتب را بررسی و جهت اتخاذ تصمیم، حسب مورد به اداره کل راه و شهرسازی استان و شورای انتظامی نظام مهندسی سازمان اعلام، تا در صورت لزوم نسبت به برخورد انضباطی با مجری تا حد ابطال پروانه اشتغال اقدام نمایند.

اقدامات لازم مجری قبل از شروع پروژه

مهندس مجری ساختمان موظف است قبل از شروع عملیات اجرایی پروژه مشخصات ساختمان در دست احداث را بر روی تابلویی در کنار معبر عمومی به طوریکه از فاصله مناسب برای عموم افراد قابل دیدن باشد، درج نماید. این تابلو تا زمان پایان کار باید باقی بماند. ابعاد و اندازه و مشخصات تابلو توسط سازمان نظام مهندسی مشخص می شود.

سایر اقدامات لازم
مجری ساختمان موظف است علاوه بر موراد گفته شده در بالا یک سری دیگری اقداماتی را انجام دهد که در ادامه به صورت مختصر به آن ها اشاره خواهیم کرد.

مهندس مجری ساختمان (حقیقی یا حقوقی) موظف است تمامی ساختمان های احداثی خود را تحت پوشش بیمه کیفیت اجرای ساختمان از طریق شرکت های بیمه قرار دهد.
شرکت حقوقی اجرای ساختمان باید دارای محل ثابت و مشخص باشد و مدیر عامل شرکت موظف است در صورت تغییر محل شرکت مراتب را به سازمان نظام مهندسی اعلام نماید.
چنانچه مجری ساختمان در حدود ظرفیت اشتغال تعیین شده برای او، مسئولیت اجرای هم زمان بیش از یک پروژه را قبول کند، ملزم می باشد در هر پروژه حسب پیچیدگی و حجم کار و با نظر سازمان نظام مهندسی ساختمان یک نفر مهندس معمار یا عمران یا کاردان فنی رشته های ذکر شده را به صورت تمام وقت، به عنوان مسئول اجرای کارگاه در محل پروژه مستقر نماید.

در آخر ذکر این نکته ضروریست که در صورتی که مهندس مجری ساختمان از حدود وظایف و مسئولیت های موجود در شیوه نامه ها، مقررات ملی ساختمان و… عدول نماید و یا مرتکب خلافی شود ناظر یا ناظران وظیفه ی انتقال خلاف به مجری را دارند و با تعیین فرصت مناسب رعایت موارد ذی ربط را از وی خواهند خواست. در صورت عدم تمکین مجری در فرصت مقرر، ناظر یا ناظران موارد خلاف را با ذکر دلیل به ناظر هماهنگ کننده اطلاع داده و نامبرده موارد را به سازمان نظام مهندسی ساختمان گزارش خواهد نمود. حل اختلاف نظر ناظران و مجری با توجه به نقشه ها و مشخصات فنی با سازمان نظام مهندسی ساختمان بوده و نظر سازمان نظام مهندسی ملاک خواهد بود.